Karayolları Trafik Garanti Fonu Yönetmeliği

BİRİNCİ BÖLÜM: Genel Hükümler

Amaç ve Kapsam

Madde 1- Bu yönetmelik, zorunlu mali sorumluluk sigortasına tabi motorlu araçların neden olacakları zararların karşılanması amacıyla oluşturulan Karayolları Trafik Garanti Fonunun işleyişine, Fondan yapılacak ödemelere ve diğer hususlara ilişkin esasları düzenlemektedir.

Dayanak

Madde 2- Bu yönetmelik 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 8 ve 108 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde 3- Bu yönetmelikte geçen;
Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığını,
Kanun: 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununu,
Birlik: Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğini,
Fon: Bu yönetmelik kapsamına giren araçların neden olacakları zararların Kanunun 108 inci maddesinde belirtilen kurallara göre karşılanması amacıyla oluşturulan Karayolları Trafik Garanti Fonunu,
Motorlu Araç: Karayolunda kullanılabilen; insan, hayvan ve yük taşımaya yarayan ve makine gücü ile yürütülen taşıtı,
İşleten: Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişiyi veya başka bir kişinin aracını kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işleten ve araç üzerinde fiili tasarrufta bulunan kişiyi,
Şöför: Karayolunda, ticari olarak tescil edilmiş bir motorlu taşıtı süren kişiyi,
Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası: Bir motorlu aracın işletilmesinin bir kimsenin ölümü veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde motorlu aracı işletenin sorumluluğunu karşılamak üzere Kanuna göre yapılması zorunlu sigortayı,
Yükümlü Sigorta Şirketi: Düzenlediği zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçesi ile verdiği teminat tutarları içinde zararın karşılanmasından sorumlu sigorta şirketini, Tazminat: Motorlu araçların neden oldukları kazalarda yaralanan kişilerin geçici veya sürekli olarak tamamen veya kısmen çalışma güçlerini kaybetmelerinden doğan zararlar ile motorlu aracın işletilmesi ölüme neden olursa ölenin defin giderleri ile birlikte yardımından mahrum kalanların destekten yoksun kalması karşılığı yapılan ödemeleri,
Tedavi Gideri: Motorlu araçların neden oldukları kazalarda yaralanan kişilerin ilkyardım, muayene ve kontrol veya bu yaralanmadan ötürü ayakta, klinikte, hastane ve diğer yerlerdeki tedavi giderleri ile tedavinin gerektirdiği diğer giderleri ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM: Fonun Yönetimi ve Denetimi

Fon Yönetimi

Madde 4- Fonu Birlik yönetir. Fonu Birlik başkanı temsil eder ve Fonla ilgili iş ve işlemlerden Birlik başkanı sorumludur. Ancak, başkan Fonun işleyişine ilişkin yetkilerini Birlik genel sekreterine devredebilir.

Birliğin Görevleri

Madde 5- Fonun işleyişi ile ilgili olarak Birlik, aşağıda belirtilen görevleri yerine getirir:

a) Bilgi ve belgeleri ilgili mevzuat ve sigortacılık teamüllerine uygun olarak inceleyerek hasar tutarları ve tedavi giderleri ile tazminatlara ilişkin Fona yapılan başvuruları en kısa sürede değerlendirip sonuçlandırmak,
b) Fonun gelir ve giderleriyle ilgili belgeleri usulüne göre düzenlemek ve muhafaza etmek,
c) Bu yönetmeliğin 8 inci maddesine göre ödenen tazminat ve tedavi giderlerini sorumlulardan tahsil etmek veya bu amaçla bu kişiler aleyhine rücu davaları açmak.

Fona yapılan başvurularda, eğer kazaya neden olan araç belirlenmiş ancak zorunlu mali sorumluluk sigortasının varlığı tespit edilememişse, Birlik tüm sigorta şirketlerine veya Motorlu Taşıt Bürosuna başvurarak sözkonusu araçla ilgili zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçesi düzenlenip düzenlenmediğini araştırır. Sigorta şirketleri veya Motorlu Taşıt Bürosu üç iş günü içinde kazaya neden olan araçla ilgili zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçesi düzenlenip düzenlenmediğini Birliğe bildirir. Fon, bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi nedeniyle yapılan haksız ödemeleri ilgili sigorta şirketinden veya Motorlu Taşıt Bürosundan talep eder.

Hesap Dönemi ve Fonun Denetimi

Madde 6- Fonun hesap dönemi takvim yılıdır. Fonun hesap ve işlemleri Müsteşarlık tarafından denetlenir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: Mali Hükümler

Fonun Gelirleri

Madde 7- Fonun gelirleri şunlardır:

a) Her yıl sigorta şirketlerinin zorunlu mali sorumluluk sigortası için tahsil ettikleri safi primlerin % 1'i oranındaki katılma payları,
b) Zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptıranların safi primlerinin %2'si oranında sigorta şirketine ayrıca ödeyecekleri katılma payları,
c) Katılma paylarını zamanında veya tam olarak Fon hesabına yatırmayan sigorta şirketlerinden alınacak gecikme faizleri,
d) Rücu yoluyla sağlanan gelirler,
e) Yatırım gelirleri,
f) Diğer çeşitli gelirler.

Fonun Giderleri

Madde 8- Fondan aşağıdaki zarar ve giderler karşılanır:
a) Kazayı yapan motorlu aracın saptanamaması durumunda zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamında ödenecek tazminat tutarları ile tedavi giderleri,
b) Zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırmaksızın trafiğe çıkarılan motorlu aracın kişilere verdiği zararlar nedeniyle zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamında ödenecek tazminat tutarları ile tedavi giderleri,
c) Müsteşarlıkça asgari teminat tutarlarının artırılmasına rağmen zeyilname düzenlenmeyip eksik teminatlı kalan motorlu araçların kişilere vereceği zararlarda yürürlükte olan zorunlu mali sorumluluk sigortası tarifesindeki teminatlar ile poliçede belirtilen teminatlar arasındaki fark tutarındaki tazminat ve tedavi giderleri,
d) Kanunun 107 nci maddesi uyarınca işletenin sorumluluğunun olmadığı hallerde, çalınmış veya gaspedilmiş motorlu aracın kişilere verdiği zararlar için zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamında ödenecek tazminat ve tedavi giderleri,
e) Yükümlü sigorta şirketinin iflası halinde zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamında ödenmesi gerekli tazminat, tedavi ve hasar giderleri,
f) Kanunun 105 inci maddesine göre motorlu yarışlarıyla ilgili yarış için bulunması gereken sigorta yapılmamışsa ve kazaya neden olan araç işleteninin zorunlu mali sorumluluk sigortası da yoksa kazaya neden olan motorlu aracın kişilere verdiği zararlar için ödenecek tazminat ve tedavi giderleri,
g) Kanunun 105 inci maddesine göre esasları Bakanlıkça belirlenen zorunlu mali sorumluluk sigortası yapmakla yükümlü motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyette bulunan kişilere bırakılan motolu aracın kişilere verdiği zararlar için ödenecek tazminat ve tedavi giderleri,
f) Tazminat, tedavi gideri ve hasar ödemelerinin gerçekleşmesiyle ilgili her türlü giderler,
g) Fona karşı açılan veya Fonun açtığı davalara ilişkin giderler,
h) Fonun personel ve diğer cari giderleri.

Ayrıca, üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmi ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarına acil olarak götürülen trafik kazası geçirmiş kişilere Sağlık Bakanlığı tarifesi uygulanarak verilen hizmet bedelinin yükümlü sigorta şirketi tarafından verilen teminat tutarını aşan kısmı da Fon tarafından ödenir bedelleri ile sorumlu bir sigorta şirketi yoksa bu maddenin yukarıdaki fıkraları çerçevesinde yapılan hizmet .

Fondan bu giderler dışında harcama yapılamaz.

Katılma Paylarının Ödenmesi ve Gecikme Faizi

Madde 9- Sigorta şirketleri, kendilerine ait katılma paylarını her yıl Şubat ayı sonuna kadar, sigorta yaptıranlardan tahsil edilen katılma paylarını ise ertesi ayın sonuna kadar T.C. Merkez Bankası nezdinde Hazine Müsteşarlığı adına açılacak Fon hesabına yatırırlar.

Sigorta şirketleri her yıl zorunlu mali sorumluluk sigortası için tahsil ettikleri safi primlerin miktarını, izleyen yılın Şubat ayı sonuna kadar, kendilerinin ve acentelerinin sigorta yaptıranlardan tahsil ettikleri katılma paylarını ise tahsilatı takip eden ayın sonuna kadar bir liste halinde Birliğe bildirmek zorundadırlar.

Sözkonusu katılma paylarını zamanında ve tam olarak fon hesabına yatırmayan sigorta şirketleri, yatırmadıkları tutar üzerinden her ay için fona %10 gecikme faizi öderler. Ayrıca, kanunun 108 inci maddesinde öngörülen para cezasının uygulanabilmesini teminen haklarında yasal işlem yapılır.

Sözkonusu katılma paylarını zamanında ve tam olarak Fon hesabına yatırmayan sigorta şirketleri yatırmadıkları tutar üzerinden 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanunun hükümleri uyarınca gecikme zammı öderler. Ayrıca, Kanunun 108 inci maddesinde öngörülen para cezasının uygulanabilmesini teminen haklarında yasal işlem yapılır.

Fona katılma paylarının ve gecikme zamlarının tahsilinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

Fon Mevcutlarının Değerlendirilmesi

Madde 10- Fonun mevcutları ve gelirleri T.C. Merkez Bankası nezdinde açılacak Fon hesabında tutulur. Fon kaynakları hazine bonolarına veya devlet tahvillerine yatırılabilir.

Ödemelerin Yapılması

Madde 11- Birlikçe gerekli incelemeler yapıldıktan sonra, tazminat miktarında ve hak sahiplerinde tereddüt bulunmadığı takdirde, belirlenen tazminat miktarının ve tespit edilen tedavi giderinin hak sahiplerine ödenmesi için, Fon hesabının bulunduğu bankaya talimat verilir.

Fondan yapılacak her türlü ödemede, Fon hesabının bulunduğu banka adına düzenlenecek belgeler Birlik başkanı veya yetki verilmesi halinde Birlik genel sekreteri tarafından imzalanır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: Riziko Vuunda Uygulanacak Esaslar

Başvuru Süresi

Madde 12- Bu yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtilen hallerde doğan zararların Fondan karşılanabilmesi için hak sahiplerinin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihden başlayarak iki yıl ve herhalükarda 10 yıl içinde bizzat yazılı olarak veya taahhütlü mektupla Birliğe başvurmaları gerekir.

Bu süreler içinde yapılmayan talepler dikkate alınmaz.

Başvuru Şekli

Madde 13- Bu yönetmeliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c), (d) ve (e) bentlerine göre talepte bulunan kişiler Fona yönetmeliğin 14 üncü maddesinde istenen belgelerle başvururlar.

Üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmi ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarına acil olarak götürülen trafik kazası geçirmiş kişilere Sağlık Bakanlığı tarifesi uygulanarak verilen hizmetlerin bedellerinin, yükümlü sigorta şirketince verilen teminat tutarını aşması halinde yükümlü sigorta şirketi bu yönetmeliğin 14 üncü maddesinde istenen ilgili belgeler ve hizmeti veren sağlık kuruluşuna yaptığı ödemeleri gösteren belgeler ile Fona başvurur.

Madde 14- 8 inci maddenin a, b, c, d ve e fıkralarına göre ödeme talebinde bulunan kişiler fona 15 inci maddede istenen belgelerle başvururlar.

Üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmi ve özel sağlık kurum ve kuruluşları, acil olarak kendilerine getirilen trafik kazası geçirmiş kişilere Sağlık Bakanlığı tarifesi uygulayarak verdikleri hizmet bedelleri için doğrudan yükümlü sigorta şirketine başvururlar. Ancak, bu kurum ve kuruluşlara acil olarak götürülen trafik kazası geçirmiş kişilere verilen hizmet bedelinin yükümlü sigorta şirketince verilen teminat tutarını aşması halinde, bu hizmetleri veren ilgili kurum veya kuruluş, 15 inci maddede istenen belgelerle Sağlık Bakanlığı Trafik Hizmetleri Döner Sermaye İşletmesine başvurur. Sağlık Bakanlığı Trafik Hizmetleri Döner Sermaye İşletmesi yükümlü sigorta şirketine ve fona başvurarak yapılan hizmet bedellerini tahsil ederek ilgili kurum ve kuruluşa öder.

Başvuru Sırasında İstenecek Belgeler

Madde 14- Fona konu zararların tazmini için Kanunun 83 üncü maddesi uyarınca düzenlenecek trafik kaza tespit tutanağının bulunması şarttır. Bu tutanakta kazaya neden olan aracın zorunlu mali sorumluluk sigortası bulunup bulunmadığına, poliçenin varlığı halinde düzenleyen şirketin adı ve poliçe numarasına yer verilmelidir.

Hak sahipleri başvurularına aşağıdaki belgeleri de eklemek zorundadırlar:

A- Ölüm Halinde Gereken Belgeler:
a) Olayın mahkemeye intikal etmesi halinde mahkeme kararı,
b) Ölüm raporu,
c) Mirasçılık belgesi,
d) Ölenin mesleği ve gelir durumunu gösterir belge.

B- Yaralanma Halinde Gereken Belgeler:
a) Olayın mahkemeye intikal etmesi halinde mahkeme kararı,
b) Hastane raporları ile Sağlık Bakanlığınca belirlenen tarifeler esas alınarak düzenlenen hastane giderlerini gösteren faturalar. Sağlık kuruluşlarının kendilerine acil olarak getirilen trafik kazası geçirmiş kişilerin ölmesi durumunda verdikleri hizmetlerin bedelleri için Sağlık Bakanlığı Trafik Hizmetleri Döner Sermaye İşletmesine yapacakları başvurularda A bendinin c ve d alt bendlerindeki belgelere gerek yoktur.

Fon yönetiminin gerekli gördüğü hallerde talep sahipleri, ilkyardım, muayene ve kontrol veya tedavi giderleri ile tedavinin gerektirdiği diğer giderlerin trafik kazası ile illiyetini gösteren belgeleri ibrazla yükümlüdür.

Fondan Karşılanmayacak Zararlar

Madde 15- Aşağıdaki zararlar Fondan karşılanmaz:
a) Manevi tazminat talepleriyle, yönetmeliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrasının e bendi hükmü hariç, kişiye gelen bedensel zararlar dışındaki her türlü maddi zararlara ilişkin talepler,
b) Hatır için karşılıksız taşınan kişiler ile hatır için aracın karşılıksız verildiği kişiye gelen bedensel zararlar,
c) Kazaya neden olan aracın işleten veya sürücüsü tarafından ileri sürülecek zararlar,
d) Motorlu aracı çalan ve gaspedenlerle, bunlara yardım ve yataklık edenler veya motorlu aracın çalındığını ya da gaspedildiğini bilerek kendi istekleri ile araca binen sürücü veya yolcuların zararları,
e) İşletenin, Kanun uyarınca eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği talepler.

Talebin Kabul Edilmemesi

Madde 16- Birlik tarafından yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda tamamen veya kısmen reddedilen başvurular hakkında durum ilgililere yazı ile bildirilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM: Çeşitli Hükümler

Rücu Hakkının Kullanılması

Madde 17- Fondan yapılan ödemeler nedeniyle;

a) Kusurlarıyla zarara neden olanlara veya zarara sebebiyet veren motorlu aracın kullanılmasından işletenine karşı sorumlu olanlara,
b) Kazaya neden olan aracın işleteninin sonradan belli olması halinde bu kişilere veya sigortacısına,
c) Üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmi ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarına acil olarak götürülen trafik kazası geçirmiş kişilere yükümlü sigorta şirketi tarafından verilen teminat tutarını aşan hizmet bedelleriyle ilgili olarak işletene ve sorumlulara karşı rücu hakkı kullanılır.

Hukuki İşlemlerin Yürütülmesi

Madde 18- Fonun sorumlulara başvurması, sigortacının iflas masasına katılması ve rücu haklarının kullanılması hallerinde bunlara ilişkin hukuki işlemler Birlikçe yürütülür.

Borçlar Kanunu Hükümlerinin Uygulanması

Madde 19- Tazminatın biçimi ve kapsamı konusunda Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.

Borçtan ve Yükümlülükten Kurtulma

Madde 20- Bu yönetmeliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrası hariç Fon, zorunlu mali sorumluluk sigorta teminatı sınırları içinde yaptığı ödemeler ile borçtan ve yükümlülükten kurtulur. Zorunlu mali sorumluluk sigorta teminat tutarlarını aşan zararlar, zarara yol açan kişinin üstünde kalır.

Zarar Görenlerin Çokluğu

Madde 21- Bu yönetmeliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrası hariç aynı kazada zarar görenlerin tazminat veya tedavi giderleri, yürürlükteki kaza başına zorunlu mali sorumluluk sigorta teminat tutarlarından fazla ise, zarar görenlerden her birinin Fona karşı yöneltebileceği talepler, verilen teminata oranlanarak indirime tabi tutulur.

Hak Sahiplerinin, Zarar Sorumlusuna Karşı Dava Açmaları Halinde Yapılacak İşlemler

Madde 22- Fondan tedavi gideri veya tazminat talebinde bulunan hak sahipleri, zarar sorumlusuna karşı açtıkları davaları Birliğe bildirmek zorundadırlar. Birlik, açılan davaların mahiyetine göre, yapacağı ödemeleri durdurabilir ve açılan davalara müdahil olarak katılabilir.

Ödemelerin İadesi

Madde 23- Zarardan sorumlu olanlara karşı yasal haklarını kullanarak dava açan hak sahipleri bu davaları kazanmaları ve uğradıkları zararların tamamen veya kısmen tazminini sağlamaları halinde, Fondan yapılan ödemeler nedeniyle sebepsiz zenginleşmeye yol açan tutarı beş iş günü içinde Fona iade etmekle yükümlüdürler. Aksi takdirde, bu durumu öğrenen Birlik haksız kazanca yol açan Fondan yapılan ödemelerin gecikme faizi ile birlikte geri alınması için gereken yasal işlemleri başlatır.

Daha Önce Yapılan Başvurular

Madde 24- Bu yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce Fondan ödeme yapılmasına ilişkin başvurular, 10.8.1990 tarih ve 20601 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Karayolları Trafik Garanti Fonu Yönetmeliğine göre değerlendirilir.

Kaldırılan Hükümler

Madde 25- 10.8.1990 tarih ve 20601 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Karayolları Trafik Garanti Fonu Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

Madde 26- Bu Yönetmelik 27 Nisan 1997 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 27- Bu Yönetmelik hükümlerini Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yürütür.

<<Geri